8.26是什么星座
百度 相对以往人们的消费理念和方式,2017年里碎片化消费模式表现得异常突出,甚至被业内人士视为下一个风口。
Словак Республикасы | |||||
| |||||
Гимн: ?Nad Tatrou sa blyska ? | |||||
![]() | |||||
Эгеменд??л?к к?н? | 1-январь 1993-жыл | ||||
Расмий тили | словак тили | ||||
Борбор шаары | Братислава | ||||
Ири шаарлар | Братислава, Кошице, Нитра, Прешов, Жилина | ||||
Башкаруу формасы | парламенттик республика | ||||
Президент Премьер-министр |
Петер Пеллегрини Роберт Фицо | ||||
Мам. дини | Динден тышкары мамлекет | ||||
Аянты ? Жалпы ? Суу бетинин %. |
127-орун - д?йн?д? 49 034 км2 1,9 | ||||
Калкы ? Бааланган (2024) ? Жыштыгы |
5 422 194 адам (103-орун) 110 ад./км2 (103-орун-д?йн?д?) | ||||
ИД? (САМ) ? Бардыгы (2025) ? Ар бир жанга |
256,710 млрд $ (70-орун) 47 440 $ | ||||
ИД? (номинал) ? Бардыгы ? Ар бир жанга |
152,480 млрд $ (61-орун) 28 180 $ | ||||
АД?И | ▼0,855 (жогору) (45-орун) | ||||
Этнохороним | словак, словактар | ||||
Акча бирдиги | Евро (€) (EUR) | ||||
Домени | .sk жана .eu | ||||
ISO коду | SK | ||||
ЭОК коду | SVK | ||||
Телефон коду | +421 | ||||
Убакыт аралыгы | UTC +01:00 жайында +02:00 |
Словакия (словак. Slovensko), расмий аталышы Словак Республикасы (словак. Slovenská republika) — Борбордук Европада жайгашкан де?изге чыга албаган ?лк?.
Т?нд?г?н?н Польша менен, т?нд?к-батышынан Чехия менен, чыгышынан Украина менен, т?шт?г?н?н Мажарстан менен, т?шт?к-батышынан Австрия менен чектешет.
Борбору — Братислава шаары. Мамлекеттик тили — словак тили.
Словакия — НАТОго жана Европа Бирлигине м?ч? мамлекет[1][2].
Словакия тарыхында бир нече державалардын жана мамлекетердин курамыда болгон (Мисалы: VII кылымда Само мамлекетинин, XX кылымда Чехословакиянын курамында). II д?йн?л?к согуш жылдарында фашисттик Германияга к?з каранды Словакия мамлекети болгон[3], ал 1945-жылы кайрадан Чехословакиянын курамына кирген.
?лк?н?н к?з карандысыздыгы 1993-жылдын 1-январында жарыяланган[4][5].
Этимологиясы
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Словакия ж?н?нд? биринчи жазуу ж?з?нд?г? маалыматтар 1586-жылга таандык[6]. Бул аталыш чех. Slováky деген терминден келип чыккан. XV кылымда бул аталыштын немис тилиндеги нем. Windischen landen и нем. Windenland формалары кездешет[6].
Географиясы
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Жайгашуусу жана чек аралары
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Борбордук Европада жайгашкан де?изге чыга албаган тоолуу ?лк?.
Словакиянын аянты 49 035 км2. Чек арасынын узундугу 1 474 км барабар: Австрия менен — 91 км, Чехия менен — 197 км, Мажарстан менен — 676 км, Польша менен — 420 км, Украина менен — 90 км.
Т?нд?кт?н т?шт?кк? карай болжол менен 210 км, чыгыштан батышка карай — 430 км аралыкты ээлейт.
Климаты
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Словакиянын климаты континенталдык м?н?зг? ээ. Кышы суук жана кургак, жайы жылуу жана нымдуу. Жаан-чачындын э? к?п к?л?м? тоолуу аймактарда катталат. Жылдык жаан-чачындын ?лч?м? тоолордо 1000 мм ашат, ал эми т?зд?кт? аймактарында жылына 500 мм аз. Братиславада январдага абанын орточо температурасы -1°C, июлдагы абанын орточо температурасы + 21°C[7].
Рельефи
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Словакиянын рельефи ар т?рд?? жана тоо кыркалары, т?зд?кт?р, ?р??нд?р жана ойду?дарды камтыйт. ?лк?н?н аймагынын к?б?н Батыш Карпат тоолорунун бир б?л?г? болгон тоо кыркалары ээлейт[8].
Словакиянын т?нд?г?нд? жана борбордук б?л?г?нд? Карпат тоолорунун э? бийик б?л?г? — Бийик Татра тоолору жайгашкан. Бул аймак ?лк?н?н э? бийик чекити болгон Герлаховски-Штит тоо сокусу (2655 м) менен белгил??. Бийик Татра кооз жаратылышы, м??г?л?? к?лд?р? жана туристтик маршруттары менен айырмаланат. Бийик Татранын т?шт?г?нд? Т?м?нк? Татра тоолору жайгашкан[8].
Словакиянын батышында Кичи Карпат тоолору жайгашып, алар т?шт?кт? Орто?ку Дунай т?зд?г? менен чектешет. Бул т?зд?к ?лк?н?н т?шт?к-батыш б?л?г?н ээлеп, айыл чарба ?ч?н маанил?? аймак болуп саналат[8].
Словакиянын чыгышында Чыгыш Словакия т?зд?г? жайгашкан. ?лк?н?н т?шт?к чек арасы боюнча Дунай дарыясы агып ?т?т, бул дарыя аркулуу Словакия менен Мажарстандын чек арасынын бир б?л?г? ?т?п, маанил?? транспорттук коридор болуп саналат[8].
Пайдалуу кен-байлыктары
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Словакияда мунай, жаратылыш газы жана к?р?? к?м?р казылып алынат жана ички экономиканын керект??л?р?н? жумшалат. Словакиядагы казылып алынган мунай ички муктаждыктарынын 1%, жаралыш газы 3%, к?р?? к?м?р 80% камсыз кылат. Энергетикалык ресурстардын та?сыздыгы Чехиядан керект?? заттарды импортто жолу менен жабылат.
?лк?д? уран, таш к?м?р жана сланец газынын запастары бар, бирок азыркы учурда аларды казып алуунун жана кайра иштет??н?н баасы жогору болгондугуна байланыштуу иштетилбейт келет.
?лк?д? руда эмес материалдардын ири запастары бар. Мисалы, магнезитти боюнча д?йн?л?к ?нд?р?шт?н болжол менен 6% Словакияга туура келет. Мурунку учурларда Словакияда алтын, к?м?ш сыяктуу баалуу металлдар казылып алынып турган[9]. Азыркы учурда баалуу металлдар Ходруша-Хомре аймагында аз ?лч?мд? ?нд?р?л?п келет[10].
Гидрологиясы (суу ресурстары) жана ??к?рл?р
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Калыбына кел??ч? суу ресурстарынын жалпы к?л?м? — 50,1 км2 барабар. Дунайдан тышкары Словакиянын негизги дарыялары Ваг жана Грон. Словакияда к?пт?г?н минералдык булактар жана 4 ми?ден ашык ??к?рл?р бар. Братислава шаарынын айланасында эле ондон ашык табигый ??к?рл?р жайгашкан[8].
Флорасы жана фаунасы
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Токойлор ?лк?н?н аймагынын дээрлик 40% ээлейт. Тоолордун к??г?й капталдарында жазы жалбырактуу (бук жана эмен) же аралаш токойлор жайгашкан, ал эми тескей капталдарында негизинен карагай жана пихтадан турган ийне жалбырактуу токойлор жайгашкан. ?лк?д? жазы жалбырактуу дарактар басымдуулук кылат (53%) — бук (31%) жана эмен (10%). Ал эми ийне жалбырактуу дарактардан э? к?п т?р? карагайлар (29%) жана пихталар (9%). Бийик тоолордо шалбаа ?с?мд?кт?р?н кездештирсе болот.
Бийик Татра тоолорунун аймагын аюулар, карышкырлар, с?л?с?нд?р, суурлар, суусарлар жана ач к?з?нд?р байырлашат. Татар тоолорундагы коруктардын сыртында жашаган жаныбарлар аз. Коруктардын же жаратылыш парктарынан сырткы аймактарда жапайы жаныбарлар ?т? сейрек кездешет. Айыл жергесинде бугу, кыргоол, кекилик, жапайы каз, илегилек (кунас), б?рк?т жана карышкырлар сымал жаныбарлардын т?рл?р?н кездештирсе болот[8].
Коргоого алынган жаратылыш аймактары
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Улуттук парктар жаратылышты коргоо министрлиги тарабынан башкарылуучу коргоо аймактарынын жана объектилеринин тутумунун бир б?л?г? болуп саналат. 1949-жылдан 2002-жылга чейин тогуз улуттук парк т?з?лг?н, парктар ?лк?н?н жалпы аянтынын 6,5% ээлейт[11].
-
Татры
-
Словак бейиши
-
Словак Карст
-
Пенины
-
Т?м?нк? Татры
-
Муранска Планина
-
Кичи Фатра
-
Чо? Фатра
Булактар
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]- ↑ Т?нд?к Атлантикалык Келишим Уюмуна м?ч? мамлекеттер
- ↑ Европа Бирлигине м?ч? мамлекеттер
- ↑ Холокост тарыхынын мемориалдык комплекси. Словакия
- ↑ Словакиянын эгеменд??л?к к?н?
- ↑ Артка 1993-жылга: Словакия эгеменд??л?кт?н биринчи жылын кантип ?тк?рд?
- ↑ 6.0 6.1 Uli?ny, Ferdinand. Toponymum Slovensko – p?vod a obsah názvu // Historicky ?asopis. — Historicky ústav SAV, 2014. — № 3. — С. 548. — ISSN 0018-2575.
- ↑ Seasons of the Year. Словакиядагы жыл мезгилдери
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 Словакиянын географиясы
- ↑ Словакиядагы Sturec Gold долбоору
- ↑ Statbase. Словакия. К?м?ш казып алуу
- ↑ Словакиянын улуттук парктары
Тышкы шилтемелер
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]- Словак Республикасынын ?км?т?
- Словак Республикасынын Президенти
- Словак Республикасынын Тышкы иштер министирлиги
- Словакиянын статистика бюросу
- Словакиянын улуттук расмий туризм порталы
Европа ?лк?л?р? | ||
---|---|---|
Эгеменд?? мамлекеттер | Австрия · Азербайжан1 · Албания · Андорра · Беларусь · Бельгия · Болгария · Босния жана Герцеговина · Ватикан · Германия · Грекия · Грузия1 · Дания · Ирландия · Исландия · Испания · Италия · Казакстан2 · Латвия · Литва · Лихтенштейн · Люксембург · Мажарстан · Мальта · Молдавия · Монако · Черногория · Нидерланд · Норвегия · Орусия2 · Польша · Португалия · Румыния · Сан-Марино · Сербия · Словакия · Словения · Т?нд?к Македония · Т?ркия2 · Украина · Улуу Британия · Финляндия · Франция · Хорватия · Чехия · Швейцария · Швеция · Эстония | ![]() |
Таанылбаган жана жарым-жартылай таанылган мамлекеттер | Косово · Приднестровье | |
К?з каранды аймактар | Аланд аралдары · Гернси · Гибралтар · Жерси · Мэн аралы · Фарер аралдары · Шпицберген · Ян-Майен | |
1 Европа менен Азиянын ортосундагы чек аранын ?т?ш?н? байланыштуу, негизинен же толугу менен Азияда. 2 Негизинен Азияда. |
Европа бирлиги | ||
---|---|---|
М?ч?л?р? | Австрия ? Бельгия ? Болгария ? Мажарстан ? Германия ? Греция ? Дания ? Ирландия ? Испания ? Италия ? Кипр ? Латвия ? Литва ? Люксембург ? Мальта ? Нидерланд ? Польша ? Португалия ? Румыния ? Словакия ? Словения ? Финляндия ? Франция ? Хорватия ? Чехия ? Швеция ? Эстония | ![]() |
Расмий талапкерлери | Албания ? Босния жана Герцеговина ? Молдова ? Грузия ? Черногория ? Сербия ? Т?нд?к Македония ? Т?ркия ? Украина | |
Дараметт?? талапкерлери | Косово | |
Мурдагы м?ч?л?р? | Улуу Британия |
![]() |
Бул б?т?р?лб?г?н, Макаланын даярдамы макала. Сиз, муну о?доп жана толуктап Уикипедияга долбоорго жардам бере аласыз. |