[安顺开发区]“三专”做好“互联网+”发票邮寄业务
百度 此外还有些优秀的匿名碑刻作品如《爨(cuàn)龙颜碑》、《瘗(yì)鹤铭》。
Сальвадор | |||||
| |||||
Урааны: ?Dios, Unión, Libertad (?Кудай, Биримдик, Эркиндик?)? | |||||
Мамлекеттик Гимни | |||||
![]() | |||||
Эгеменд??л?к к?н? | 15-сентябрь 1821-жыл
( Испаниядан) | ||||
Расмий тили | испан тили | ||||
Борбор шаары | Сан-Сальвадор | ||||
Ири шаарлар | Сан-Сальвадор | ||||
Башкаруу формасы | Президенттик республика | ||||
Президент Вице-президент |
Найиб Букеле Феликс Ульоа | ||||
Мам. дини | Католицизм | ||||
Аянты ? Жалпы ? Суу бетинин %. |
152-орун - д?йн?д? 21 041 км2 1,5 | ||||
Калкы ? Бааланган (2024) ? Жыштыгы |
6 029 976 адам (109-орун) 324,4 ад./км2 | ||||
ИД? (САМ) ? Бардыгы |
84,220 млрд $ | ||||
ИД? (номинал) ? Бардыгы ? Ар бир жанга |
35,848 млрд $ 5,607 $ | ||||
АД?И | ▲ 0,674 (жогору) (127-орун) | ||||
Этнохороним | сальвадорлук, сальвадорлуктар | ||||
Акча бирдиги | АКШ доллары (USD) Биткойн (BTC) | ||||
Домени | .sv | ||||
ISO коду | SV | ||||
ЭОК коду | ESA | ||||
Телефон коду | +503 | ||||
Убакыт аралыгы | UTC -06:00 | ||||
Сальвадор (исп. El Salvador), Эль-Сальвадор Республикасы- Борб. Америкадагы мамлекет. Чыгышынан жана т?нд?г?н?н Гондурас, батышынан Гватемала менен чектешет. Т?шт?г?н Тынч океан чулгайт. Аянты 21,04 ми? км2. Калкы 7,2 млн (2009). Борбору - Сан-Сальвадор шаары Адм.-айм. жактан 14 департаментке б?л?н?т. Акча бирдиги - АКШ доллары.
Сальвадор - БУУнун (1945), ЭВФтин (1946), Б?тк?л д?йн?л?к соода уюмунун (1995), ЮНЕСКОнун (1948), ИНТЕРПОЛдун (1959) жана башка м?ч?с?.
Администрациялык-аймактык б?л?н?ш? (2007)
Департаменттери | Аянты, ми? км2 | Калкы, ми? | Адм. борборлору |
Ауачапан | 1,2 | 319,5 | Ауачапан |
Кабаньяс | 1,1 | 149,3 | Сенсунтепеке |
Чалатенанго | 2,0 | 192,8 | Чалатенанго |
Кускатлан | 0,8 | 231,5 | Кохутепеке |
Ла-Либертад | 1,7 | 660,7 | Санта-Текла |
Ла-Пас | 1,2 | 308,1 | Сакатеколука |
Ла-Унион | 2,1 | 238,2 | Ла-Унион |
Морасан | 1,5 | 174,4 | Сан-Франциско
Готера |
Сан-Мигель | 2,1 | 434 | Сан-Мигель |
Сан-Сальвадор | 0,9 | 1 567,2 | Сан-Сальвадор |
Сан-Висенте | 1,2 | 161,7 | Сан-Висенте |
Санта-Ана | 2,0 | 523,7 | Санта-Ана |
Сонсонате | 1,2 | 439 | Сонсонате |
Усулутан | 2,1 | 344,2 | Усулутан |
Мамлекеттик т?з?л?ш?. Сальвадор — унитардык мамлекет. Конституциясы 1983-жылы кабыл алынган. Башкаруу формасы - президенттик Республикасы Мамлекет жана ?км?т башчысы - президент, 5 жылга шайланат. Мыйзам чыгаруучу органы - бир палаталуу парламент (Мыйзам чыгаруучу ассамблея). С-до к?п партиялуу саясий система орун алган. Негизги саясий партиялары: Фарабундо Марти атынан Улуттук боштондук фронт (FMLN) солчул марксисттик партиясы, Улуттук Республикасы альянс (ALENA) партиясы, Христиандык-демокр. партия (PDC), Демокр. ?зг?р?? (CD) солчул центристтик партиясы жана башкалар
Табияты
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Аймагынын к?пч?л?к б?л?г?н жанартоонун аракетинен пайда болгон б?кс? тоолор (э? бийик жери Санта-Ана чокусу; бийикт. 2385 м) ээлейт. Аракеттеги Исалько жанартоосун (бийикт. 1885 м) ?Сальвадор маягы? деп аташат. Тез-тез атылган жанартоолор жана жер титир??л?р ?лк?н?н экономикасына терс таасирин тийгизип келет. Аймагынын тоолуу б?л?г? т?шт?кт? карай тик т?ш?т. Тынч океандын жээгинде туурасы 10-30 км келген т?зд?к созулуп жатат. Б?кс? тоолордон т?нд?кт? жайгашкан тере? тектон. ойду?дан Лемпа д. агып ?т?т. Климаты тропиктик пассаттык. Айлык орт. темп-расы 21-22°САЛЬВАДОР Жылдык жаанчачыны 600-700 лоаден (ойду?дарында) 1500- 2500 ммге чейин (б?кс? тоолордо). Дарыялары кыска, жанартоо к?лд?р? бар. К?р??-кызыл тоо топурагы басымдуу. Катуу жер титир??л?р болуп турат. Б?кс? тоонун ?ст?нк? бети жанартоонун к?л? жана лава менен капталган. Ал топурактын к?рд??л?г?н арттырат. Анда тропика ?с?мд?кт?р? ?ст?р?л?т. Кофе аянтын кенейт?? ?ч?н токойлору к?п кыйылып кеткен. Бийик тоолорунда бир аз эмен, мырза карагай ?с?т. Табигый ландшафтты сактоо максатында Монтекристо, Эль-Импосибле улуттук парктары, Эль-Хокоталь резерваты уюштурулган.
Калкы
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Элинин негизин сальвадорлуктар т?з?т. Ошондой эле индпакистандыктар, пипиль индейлери (батышта), ленкалар (чыгышта) жашайт. Расмий тили - испан тили. Дини - католицизм. Борб. Америкадагы калк э? жыш жайгашкан ?лк?. Орт. жыштыгы 1 км2 жерге 307,5 киши. Калкынын жашынын орт. узактыгы: эркектериники - 69,9 жаш, аялдарыныкы - 76,6. Т?р?л??н?н денгээли жогору (1000 кишиге 32,4), ?л?м-житим т?м?н (ЮООге 6,1). Шаар калкы Санта-Ана шаары. 61%. Ири шаарлары: Сан-Сальвадор, Санта-Ана, Сан-Мигель.
Тарыхы
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]1-7-кылымда сальвадор аймагын индей уруулары (майялар, науалар жана башкалар) мекендеп, Кускатлан мамлекетин негиздешкен. 1524-жылы Кускатлан аймагын испандар каратып, 1525-жылы аны Сан-Сальвадор деп аташкан. 1560-1821-жылдары Гватемала генерал-капитандыгына кирген. 1821-жылы 15-сентябрда Америкадагы испан колонияларынын к?з карандысыздык ?ч?н согушунун (1810- 26) натыйжасында азаттык алган. Бирок аны мексика аскерлери басып алып, мексикалык Итрубе империясына баш ийген, ал ыдыраган со? Борб. Американын бириккен провинциясына караган. 1839-жылы сальвадор к?з карандысыз Республикасы деп жарыяланган. 19-кылымда С-до либералдар менен консерваторлор ортосунда бийлик ?ч?н к?р?ш жана сальвадор менен Борб. Америкадагы башка мамлекеттер ортосунда согуштар болуп турган. 1885-жылы Гондурастын колдоосу жана Никарагуа менен Коста-Риканын жардамы аркылуу сальвадор Гватемалага кол салган. Натыйжада Гватемала армиясы талкаланып, президенти Барриос ?лт?р?лг?н. 1927-жылы С-до Пио Ромеро Боскенин президенттик бийликке келиши менен ?лк?д? алгачкы демокр. ?н?г??л?р пайда болуп, реформалар ишке ашкан. 1931-жылы Максимилиано Эрнандес Мартинестин аскердик диктатурасы (1931-44)бийликке келип, саясий эркиндиктерди жойгон. Аскер режимине каршы Америкадагы биринчи коммунисттик к?т?р?л?ш - Фарабундо Марти баштаган 40 ми? дыйкан (1932), ошондой эле армиянын, студенттердин, саясий топтордун чыгуулары Эрнандестин диктатурасын кулаткан (1944).
1990-жылдарга чейин ?о?чул? жана ?солчулдардын? ортосунда саясий к?р?ш к?ч алып, ?лк?н?н экон. абалы оордоп, эмгекчилердин м?д??с? канааттандырылган эмеСальвадор 1992-жылы ?км?т менен партизандардын ортосунда тынчтык келишим т?з?л?п, 1994-жылдан ?лк?д? демокр. кайра куруулар ишке аша баштаган. 2004-09-жылдары Улуттук Республикасы альянс партиясынын (?ончулдар?) ?к?л? Антонио Сака, 2009-жылдан Фарабундо Марти атынан Улуттук боштондук фронтун (?солчулдар?) ?к?л? Маурисио Фунес ?лк? президенттигине расмий шайланган.
Чарбасы
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Сальвадор - ?н?г?п келе жаткан агр. ?лк?. Экономикасынын негизин сыртта иштеген жарандар которгон акчалар жана азыкомитет?л?к, кант, этил спиртинен т?шк?н киреше т?з?т. ИДПнин к?л?м? 42,9 млрд АКШ доллары. Аны киши башына б?л?шт?рг?нд? 7,1 ми? доллардан туура келет. Андагы тейл?? ч?йр?с?н?н ?л?ш? (% менен) 60,7, ?. ж-дыкы 28,2, а. ч-ныкы 11%. 2007-жылы 5,6 млрд кВт-с электр энергиясы ?нд?р?лг?н. Тамак-аш, тиг??, хим. (кир жуучу каражаттар, жер семирткичтер жана башкалар), целлюлоза-кагаз, машина куруу (негизинен амер. компаниялар) ?н?р жай ишканалары иштейт. Жеринин 2/3 б?л?г?н агрардык сектор т?з?т. Негизги маданий ?с?мд?кт?р? - кофе, бал камыш, ж?г?р?, ак ж?г?р?, шалы, буурчак. Эт багытындагы мал чарбачылыгы ?н?кк?н. Балык кармалат. Автомобиль жолунун узундугу 10,9 ми? км. Башкы де?из порту - Акахутла. Сыртка кофе, этанол, кант, кийим-кечек, хим. товарларын чыгарат. Негизги соода шериктештери: АКШ, Гватемала, Гондурас, Мексика.
Колдонулган адабияттар
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]- “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 6-том. Башкы редактору Асанов ?. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2014. 816 бет, илл. ISBN 978 2025-08-067-9
Булактар
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Тышкы шилтемелер
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]Т?нд?к Америка ?лк?л?р? | ||
---|---|---|
Эгеменд?? мамлекеттер | Антигуа жана Барбуда ? Багама аралдары ? Барбадос ? Белиз ? Гаити ? Гватемала ? Гондурас ? Гренада ? Доминика ? Доминикана Республикасы ? Канада ? Коста-Рика ? Куба ? Мексика ? Никарагуа ? Панама ? Сальвадор ? Сент-Люсия ? Сент-Винсент жана Гренадиндер ? Сент-Китс жана Невис ? АКШ ? Тринидад жана Тобаго ? Жамайка | ![]() |
К?з каранды аймактар | Америкалык Виргин аралдары ? Ангилья ? Аруба ? Бонайре, Синт-Эстатиус жана Саба ? Британиялык Виргин аралдары ? Испаниялык Виргин аралдары ? Гваделупа ? Гренландия ? Кайман аралдары ? Клиппертон ? Кюрасао ? Мартиника ? Монтсеррат ? Навасса ? Пуэрто-Рико ? Сан-Андрес жана Провиденсия ? Сен-Бартелеми ? Сен-Мартен ? Сен-Пьер жана Микелон ? Синт-Мартен ? Теркс жана Кайкос аралдары ? Венесуэланын федералдык ээликтери |