她是昔日的央视一姐 离开10多年混成了这样(图)
Детерминизм (лат. de-termino – аныктайм) – детерминациянын объективд?? процесси жана детерминациянын объективд?? процесси тууралуу окуу катары т?ш?нд?р?л?т.
Детерминизм – табигый, коомдук жана психикалык нерселер менен кубулуштардын кандайдыр бир себеп тарабынан себепт?? аныкталгандыгы тууралуу окуу. Мындай себеп катары теологиялык Детерминизм Кудайды, антропологиялык Детерминизм адамды, географиялык Детерминизм табигый шарттар менен климатты, биологиялык Детерминизм тукум куучулукту атайт.
К?з караштык багыттары боюнча, Детерминизм дин бардык окуулары материалисттик, идеалисттик, диний м?н?зд? болуп, ал эми кокустук менен зарылдык айкалышы тууралуу суроону чеч??д? алар метафизикалык жана диалектикалык жоболорго таянат. ?з кезегинде метафизикалык (антидиалектикалык) Детерминизм фатализм жана индетерминизм деп аталган окуулардан турат. Фаталисттик концепцияларда бир беткей зарылдык ашкере абсолютташтырылып жиберилет да, кокустук четке кагылат же толук кандуу баага арзыбайт. Мисалы: Б. Спиноза билимдердин жетиштигинен улам гана айрым нерселерди кокустук деп атоого мажбур болобуз деп белгилеген. Француз философу П. Гольбахтын ?Табигый система? (1770) деп аталган эмгегинде бурганак к?т?рг?н куюнда да кокустан эле илээшкен бир да молекула жок деп к?рс?т?лг?н. Молекулалардын ар бир кыймылы зарылдык улам пайда болот. Дал ушул сыяктуу эле тынымсыз кыймылдагы табият адамдын турмуш-тиричилигин шарттап турат.
Кээ бир учурларда коомду катуу силкинт??г? дуушар кылган к??т?р?шт?рд? зарыл болуп эсептелбеген бир да ой, иш-аракет, к??т?р?шт?рд?н катышуучуларынын каалоо-тилектери жок. Коомдук ой-пикирдин тарыхында материалисттик фатализмге индетерминизм каршы турат. Мисалы: америкалык философ Сантаяна курчап турган материалдуу д?йн? кокустуктардын агымынан турат; анын пикири боюнча адамдар зарылдык катары кабыл алган нерселердин баары ?кокустуктардын кутуму? болуп саналат. Табият таануу илимдеринде электрондун ?эркин кыймылы?, мутагенез процессин ишке ашырган гендердин ?эркиндиги? ж. б. тууралуу т?ш?н?мд?р ке?ири ?н?кк?н.
Кокустук менен зарылдык жуурулуштурган фаталисттик Детерминизм индетерминизм сыяктуу эле диалектикалык окууну жактаган ойчулдар (Мисалы: Гегел, Энгельс, Герцен) тарабынан четке кагылат.
Колдонулган адабияттар
[т?з?т?? | булагын т?з?т??]- Философия: энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору.-Б.: 2004, ISBN 2025-08-080-8